Verschillende onderzoeken van de laatste 20 jaar laten zien, dat niveaulezen geen positieve effecten heeft op de leesontwikkeling. Niveaulezen tast vooral de zelfwaarde aan van de kinderen in de zwakkere groepen. Alternatieven voor niveaulezen zijn o.a. duolezen, tutorlezen, grabbellezen, maar vooral in stilte lezen.
Stil lezen is een periode van vrij, ongestuurd lezen, gebaseerd op het eenvoudige uitgangspunt dat door meer te lezen de leesvaardigheid beter wordt.Het doel van stil lezen is leerlingen te helpen een goede leesgewoonte en een goede leesvaardigheid te ontwikkelen. Stil lezen of vrij lezen is een recreatieve activiteit.Onderzoek
Uit het IEA-onderzoek in 32 landen, waarbij de leesvaardigheid van kinderen werd vergeleken, bleek dat de hoogste leesscores werd gevonden bij kinderen die:
- dagelijks door hun leerkrachten werden voorgelezen
- de meeste pagina's vrij en in stilte lazen
- uit klassen kwamen waar stil lezen tijdens de schooldag een duidelijke plaats had.
Stil lezen, hoe doe je dat?
In de praktijk komt stil lezen in diverse vormen voor. Op sommige scholen is stil lezen een onderdeel van het leesonderwijs. Andere scholen hebben een vast tijdstip voor stil lezen ingeroosterd.
In de ene school is de boekkeuze volledig vrij. In andere scholen kiezen de leerlingen uit een pakket.
Als je vertrekt vanuit de optiek van leesplezier, dan laat je de kinderen na het lezen geen vraagjes beantwoorden of samenvattingen maken.
Tips voor een goed verloop van stil lezen
- zorg voor een vast tijdstip
- om niet te vergeten dat er moet gelezen worden, kan je een leeskapitein aanstellen. Die mag de leerkracht eraan herinneren dat er nog moet gelezen worden.
- de kinderen beschikken over een boek als het stil lezen ingaat. Zo storen ze de anderen niet.
- elk kind leest een zelfgekozen boek: ook een moppenboek, een knutselboek, een tijdschrift kunnen in het aanbod zitten
- tijdens het stil lezen, wordt er niet gesproken
- leesplezier staat centraal
- zorg voor een gevarieerd en eigentijds boekenaanbod
- zorg ervoor dat er vaart in het lezen zit, m.a.w. dat de kinderen niet onderbroken worden.
Zwakke lezers
Een middel om te voorkomen dat zwakke lezers een boek kiezen dat te moeilijk is, is het gebruik leren maken van de vijfvingertest. Kinderen die moeilijk tot lezen komen, kan je begeleiden bij het kiezen van een boek: je kan de ouders hierin betrekken door het invullen van deze checklist.
De rol van de leerkracht
M. mcCracken zegt "modeling is de sleutel van het stil lezen". Het is van cruciaal belang dat de leerkracht optreed als model en dus tijdens het stil lezen -door zelf te lezen- laat blijken dat hij/zij plezier beleeft aan lezen. Stil lezen mislukt als de leerkracht weer gaat controleren of de leerling wel gelezen heeft, of tijdens het lezen bijvoorbeeld rekenwerk nakijkt.
Tot slot
Als stil lezen een onderdeel van het leesonderwijs wordt, levert dit een bijdrage aan beter lezen, plezier in lezen, woordenschat, een brede kijk op de wereld en levenslang lezen.
En wist je dit? Kinderen die elke dag een kwartier lezen, lezen één miljoen woorden per jaar.
Meer informatie: kwartiermaker ; niveaulezen anders aanpakken ; lezen is top ; kwaliteitskaart leesbevordering ; checklist leesvoorkeur ; facebooklees15minutenperdag
